Njegov ili njen IQ je veći od proseka! Koliko puta ste do sada čuli tu tvrdnju, a da se zaista niste zapitali šta je tačno to i i kako se određuje koliko IQ neko ima?
Pa da počnemo… IQ je skraćenica od Intelligence Quotient, a u slobodnom prevodu je to zapravo količnik inteligencije, odnosno koeficijent inteligencije.
Postoji opšteprihvaćena formula na osnovu koje se numerički prikazuje koliki je koeficijent inteligencije jedne osobe. Princip podrazumeva mentalni uzrast, podeljeno na kalendarski uzrast i sve to puta 100.
Kako se određuje IQ jedne osobe?
Procenu inteligencije isključivo mogu da izvrše stručnjaci, a na osnovu dve vrste faktora i to generalnog i specifičnih faktora, na osnovu kojih se procenjuje inteligencija testirane osobe.
A tu su i brojni testovi inteligencije, na osnovu čijih rezultata se može saznati koliki je IQ jedne osobe.
Ako neko ima posebno izraženu nadarenost prema nečemu, ali i neku od onih sposobnosti koje se smatraju opštim, odnosno uobičajenim, onda ne postoji mogućnost da bude određen i stepen, odnosno koeficijent inteligencije. U većini slučajeva tada psiholozi, odnosno stručnjaci koji vrše testiranje navode da je u pitanju osoba koja ima prosečan koeficijent inteligencije, ali je naročito nadarena za određenu aktivnost. Ukoliko od nekoga postoji indicija takve vrste, onda je mahom u pitanju osoba nižeg IQ – a od proseka, odnosno nižeg od očekivanog.
Međutim, postoje različiti pristupi u proveri koeficijenta inteligencije, a neki od njih su opšteprihvaćeni, dok su neki i dalje predmet polemike.
Obično su testovi inteligencije maksimalno usaglašeni sa osnovnim karakteristikama osoba koje se testiraju, a u smislu njihovog uzrasta na prvom mestu.
Na osnovu rezultata testa, a koji gotovo uvek kreiraju psiholozi, određuje se mentalni uzrast ispitanika, što se sve podeli sa kalendarskim uzrastom i na kraju pomnoži sa 100, da bi se dobio koeficijent inteligencije, odnosno IQ.
Naravno da postoji i skala sa vrednostima, pa osobe koje imaju IQ ispod 20 spadaju u kategoriju onih, koje su duboko duševno zaostale. Naredna kategorija su ispitanici sa koeficijentom inteligencije od 20 do 34, koji imaju tešku duševnu zaostalost, dok umerenu duševna zaostalost imaju ispitanici čiji je koeficijent inteligencije od 35 do 49.
Svako čiji je IQ od 50 do 69 ima laku duševnu zaostalost, a ispitanici čiji je koeficijent inteligencije između 70 i 89 se prema toj skali tretiraju kao fiziološki tupi.
Da bi se za nekog moglo reći da ima prosečnu inteligenciju, potrebno je da njegov IQ bude vrednosti od 90 do 110, dok svako čiji je koeficijent inteligencije od 111, pa do 139 važi za osobu visoke inteligencije.
Ako prilikom procene psihologa, određeni ispitanik ima koeficijent inteligencije koji je viši od 140, on se svakako smatra osobom koja ima veoma visoku inteligenciju, odnosno natprosečnu, pa se u većini slučajeva navodi da je to potencijalni genije.
Podrazumeva se da se testiranje u najvećoj mogućoj meri prilagođava prvenstveno uzrastu polaznika, a o tome brinu nadležni stručnjaci.
