Učenje crnogorskog jezika i njegova istorija
Budući da je u pitanju takozvani endoninski jezik, to je crnogorski jezik zapravo jezik kojim se koriste etnički crnogorci. Pripada južnoslovenskoj jezičkoj grupi, odnosno vodi poreklo od indoevropske jezičke porodice.
Dva su pisma u crnogorskom jeziku zvanična i to su crnogorska latinica i crnogorska ćirilica.
Izuzev na teritoriji Republike Crne Gore, gde prema rezultatima popisa stanovništva iz 2023. godine oko 215 hiljada ljudi kao svoj maternji jezik koriste kao crnogorski, ovim jezikom govori se i u određenim delovima Srbije. Primarno se misli na opštinu Mali Iđoš u Vojvodini, u okviru koje je crnogorski priznati manjinski jezik.
Primetan je pad broja izvornih govornika ovog jezika, prosto zato što podaci iz popisa stanovništva koji je izvršen 2011. godine ukazuju na to da se crnogorskim koristilo oko 230 hiljada ljudi.
Interesantno je pomenuti da je tek od 2007. godine crnogorski jezik postao zvaničan jezik Republike Crne Gore, a pre toga je zvaničan bio srpski jezik i to ijekavskog izgovora. Nakon što je 19. oktobra 2007. godine usvojen novi Ustav Republike Crne Gore, doneta je odluka da crnogorski jezik bude priznat kao zvaničan službeni jezik.
Institucija koja je zadužena za regulaciju jezičke norme je Institut za crnogorski jezik i književnost.
Takođe treba napomenuti i to da od 8. decembra 2017. godine crnogorski jezik ima i zvaničnu ISO oznaku, koja je cnr.
Iako postoje brojna pitanja i nedoumice u vezi sa samim jezikom, te se ne može osporiti njegova sličnost sa srpskim jezikom, nema sumnje da i te kako postoji potreba za učenjem i usavršavanjem tog jezika. Tim pre što su mnogim ljudima potrebni prevodi dokumenata sa crnogorskog jezika na engleski, zatim nemački, francuski i druge strane jezike, kao i prevođenje dokumenata sa engleskog na crnogorski jezik, te na mnoge druge, tako da postoji potreba i za učenjem tog jezika. Upravo tu potrebu je prepoznala i Škola stranih jezika Akademije Oxford, koja svim zainteresovanim kandidatima nudi mogućnost da pohađaju kurs crnogorskog jezika.
Osim opštih edukacija, na raspolaganju su im i konverzacijski kursevi crnogorskog jezika, zatim specijalizovani ( stručni ) kursevi crnogorskog jezika, tokom kojih se zainteresovana lica sa prethodnim znanjem tog jezika mogu upoznati sa načinom korišćenja u okviru željenih oblasti. Isto tako je dostupna i škola crnogorskog jezika za decu, zatim ubrzani i konverzacijski kursevi crnogorskog jezika, kao i još mnogo edukacija, koje imaju za cilj da zainteresovanima omoguće ili da se upoznaju sa tim jezikom ili da znanje usavrše.
Naime, ova obrazovna institucija poštuje pravila koja navodi Zajednički evropski referentni okvir za jezike ili CEFR ( The Common European Framework for languages ), uzevši u obzir da je reč o trenutno priznatom jezičkom standardu. A u praktičnom smislu to znači da se kursevi crnogorskog jezika organizuju na sledećih šest nivoa:
- početni ili osnovni nivo, koji nosi oznaku A 1
- viši osnovni ili viši početni nivo, koji Zajednički evropski referentni okvir za jezike prepoznaje kao nivo A 2
- niži srednji nivo znanja, koji nosi oznaku B 1
- viši srednji nivo ili B 2
- niži napredni nivo ili C 1 po pravilima CEFR - a
- viši napredni nivo znanja, koji se označava sa C 2 i koji je za sve kandidate kojima crnogorski jezik nije maternji najviši mogući nivo znanja koji mogu da dostignu
Bitno je naravno da zainteresovani kandidati izvrše prijavljivanje u skladu sa pravilnikom Škole stranih jezika Akademije Oxford, što znači da osnovne podatke o sebi, poput imena i prezimena, datuma rođenja i naravno broja telefona, mogu poslati na mejl adresu ili ih zaposlenima u okviru te obrazovne institucije izdiktirati putem telefona, odnosno direktno u prostorijama bilo koja od preko 40 poslovnica, koliko ih širom Srbije ima u ovom trenutku pomenuta obrazovna institucija.
Takođe je važno da prijavljeni kandidati budu obavešteni o tome da se od njih zahteva lično upisu da prisustvuju. Prethodno će ih nadležni u okviru izabranog predstavništva pomenute obrazovne institucije detaljno obavestiti o tome koja dokumenta će biti u obavezi u trenutku upisa da prilože.
Saznaće takođe i da se kursevi crnogorskog jezika mogu organizovati kako za grupu i u formi individualne nastave, tako isto i na daljinu ili licem u lice. Sve to u praktičnom smislu znači da bi svaki pojedinačni polaznik u momentu prijavljivanja, odnosno kada se bude upisivao trebalo između svih tih opcija da se izjasne.
Konkretno, ako su grupni kursevi crnogorskog jezika izbor kandidata, biće u obavezi i da odluči da li će nastavu da pohađa u okviru male grupe, koja broji četvoro ili petoro polaznika, zatim standardne ili grupe 6 + , u okviru koje je predviđeno da bude prisutno između šestoro i desetoro zainteresovanih, te mikro grupe, kada će nastava biti organizovana za dvoje ili troje kandidata.
Naravno da će kandidatima biti predočen podatak da Škola stranih jezika Akademije Oxford zahteva da se prvo minimalan broj zainteresovanih lica mora prijaviti, kako bi jedna od ponuđenih vrsta grupa bile formirane. Jednostavnije govoreći, grupni kursevi crnogorskog jezika, bila na daljinu ili uživo ne mogu da počnu dok ne bude bio ispunjen taj uslov, pa je vrlo važno da prijavljeni kandidati budu strpljivi.
Da kažemo to jednostavnije, formiranje male grupe uslovljeno je prijavljivanjem najmanje četvoro zainteresovanih kandidata, a šestoro njih se prvo moraju prijaviti da bi bila formirana grupa 6 + , odnosno ona koja se smatra standardnom ili klasičnom grupom polaznika. Ostalo je još da napomenemo i to da grupni kurs crnogorskog jezika za mikro grupu ne može da bude organizovan dok se najmanje dvoje zainteresovanih kandidata ne prijave.
Pravilnikom Škole stranih jezika Akademije Oxford je predviđeno da će unapred biti definisano trajanje nastave za grupu polaznika i nastavni program, odnosno broj školskih časova koje će pohađati. U pitanju su informacije koje su nepromenljive i važe za sve poslovnice pomenute obrazovne institucije, odnosno za sve vrste grupa.
Međutim, da bi ostale podatke o načinu organizacije nastave za grupu polaznika kandidati dobili, potrebno je da sačekaju formiranje konkretne grupe, jer nadležni u okviru konkretne poslovnice Škole stranih jezika Akademije Oxford tek posle toga mogu da odluče kog datuma će početi grupni kurs crnogorskog jezika za članove te grupe i u kojim će terminima za njih biti organizovani časovi.
Neophodno je takođe da svi kojima odgovara opcija praćenja nastave u grupi budu obavešteni o tome da njihovi zahtevi po pitanju izmena bilo kog segmenta organizacije ne mogu u tom slučaju biti prihvaćeni, jednostavno zato što je pravilnikom pomenute obrazovne institucije tako određeno.
Sa druge strane, kada su u pitanju individualni kursevi crnogorskog jezika, pravila organizacije su mnogo slobodnija. S obzirom na to da je jedan polaznik prisutan za vreme trajanja časova, to je njemu dozvoljeno i da sa predstavnicima bilo koje poslovnice Škole stranih jezika Akademije Oxford, odnosno sa profesorom i sa ovlašćenim koordinatorom za nastavu definiše kako će u tom slučaju časovi da budu organizovani. Naime, oni će prvo definisati tačan datum početka nastave poznate kao jedan na jedan, kako se ona još naziva. Zatim će biti u obavezi da se usaglase i oko tačnih termina održavanja časova, odnosno oko toga kojim tempom će oni biti održani, što će dovesti posredno i do toga da će zajedno doneti odluku o trajanju nastave. U tom smislu individualni kursevi crnogorskog jezika mogu imati različito trajanje u odnosu na grupni vid edukacije, ali se trajanje nastave poznate kao jedna na jedan može razlikovati i za svakog polaznika pojedinačno.
Bitno je nakon toga da svi prijavljeni kandidati odluče i da li im više odgovara da grupni, odnosno individualni tip edukacije pohađaju na daljinu ili u formi nastave licem u lice, kada se ona organizuje uživo.
Ukoliko neko odabere prvu opciju koja je ponuđena, to znači da će biti u obavezi da obezbedi kompjuter preko koga će nastavu na daljinu da prati. Bitno je da taj uređaj ima performanse koje ispunjavaju zahteve navedene od strane institucije organizatora, a sa kojima će na vreme svaki pojedinačni polaznik da bude upoznat. Takođe je važno i da svi koji žele da pohađaju individualni ili grupni onlajn kurs crnogorskog jezika obezbede uslove za rad koje propisuje pomenuto obrazovna institucija, što se na prvom mestu odnosi na kvalitet konekcije sa internetom na lokaciji sa koje odluči nastavu na takav način da pohađa.
Pored svega toga, od kandidata Škola stranih jezika Akademije Oxford u tom slučaju zahteva i da sasvim samostalno instaliraju softver, preko koga će moći da pohađaju nastavu na takav način. Prethodno će nadležni u okviru konkretne poslovnice navedene obrazovne institucije svakog polaznika obavestiti detaljno o tome kako treba da izvrši instalaciju konkretnog programa. U slučaju da se javi bilo kakav problem ili dok kandidat pohađa online kurs crnogorskog jezika u grupi ili individualno ili dok vrši instalaciju konkretnog softvera, može kontaktirati tehničku podršku, koja u okviru svake poslovnice ove obrazovne institucije funkcioniše.
